İlişkilerinizde Bağlı mısınız? Bağımlı mısınız?

İnsan yaşamı boyunca bir ilişki ağının içerisindedir. Öyle ki bu durum doğumuyla birlikte başlar ve hayat boyu farklı şekillerde kendini gösterir. Yeni doğan bir bebek olarak yaşama bağımlı bir varlık olarak adım atar. Ancak ağlayarak, gülümseyerek iletişim kurmaya çalışan bebek bu sayede altının temizlenmesi, uyutulması, karnının doyurulması gibi ihtiyaçlarını karşılama konusunda temel bakım verene muhtaç yani bağımlıdır. Bebeklikte anneyle kurulan bağımlı ilişki normal gelişimsel bir süreçtir. Sağlıklı gelişim sürecinde insan ilişkilerinde bağımlılıktan bağlılığa doğru bir geçiş yapar. Dil ve motor becerilerdeki hızlı gelişmelerle birlikte çocuk anneden yavaşça ayrılabilmekte ve dış dünyayı tanımaya çalışmaktadır. Çocuk büyüdükçe tek başına yürüyebilmekte, basamakları desteksiz çıkabilmekte, eline kaşık ya da çatal alıp kendini doyurabilmekte, istek, ihtiyaç ve duygularını artık kelimelere dökebilmektedir. Bu süreç aynı zamanda da insanın kendini yeterli, dayanıklı hissettiği ve güçlü bir özgüven inşa ettiği bir deneyimdir.

Her ne kadar biyolojik psikolojik eğilimlerimiz muhtaçlıktan birey olmaya, özerk olmaya yönelikse de bazen insan ilişki bağımlılığından kurtulamamakta ve buna bağlı ilişki sorunları yaşayabilmektedir. İlişki bağımlılığı kendisini her yaşta farklı şekillerde gösterebilir. Bazen annesinden ayrılmakta güçlük yaşayan ve okula gitmek istemeyen kaygılı bir çocuk, bazen de romantik bir ilişkide kendi kararlarını vermekte zorlanan, partnerinden uzaklaşmakta, ayrı kalmada zorlanan bir yetişkinde görürüz ilişki bağımlılığını.

 İlişkide Bağımlı mısınız?

* Günlük hayatımda sorumluluk almada zorlanırım (EVET) (HAYIR)

* İlişkilerimde sıklıkla diğer insanların beni yönlendirmelerini isterim (EVET) (HAYIR)

* Kendimi sıklıkla yetersiz hissederim (EVET) (HAYIR)

* İlişkilerimde yakın olduğum kişilerden uzaklaşmak beni fazlasıyla kaygılandırır (EVET) (HAYIR)

* Yakın olduğum partner, anne, baba gibi figürlerden ayrılmakta belirgin şekilde zorlanırım (EVET) (HAYIR)

* Yaşamımdaki önemli kararların pek çoğunda tek başıma hareket edemem (EVET) (HAYIR)

* Yaşamımda yakın olduğum kişiden ayrı bir hayatım yokmuş gibi hissediyorum (EVET) (HAYIR)

* Yaşamımdaki önemli kişi ya da kişileri yitireceğime ya da bu kişilerin başlarına hastalık, yaralanma, ölüm gibi kötü bir şey geleceğiyle ilgili sıklıkla tasalanır, endişelenirim (EVET) (HAYIR) 

* Evde ya da başka ortamlarda tek başıma olmakla ilgili korkularım var (EVET) (HAYIR)

* Benim için önemli olan kişi ya da kişilerden ayrıldığım ya da ayrılacak gibi olduğumda baş ağrısı, karın ağrısı, bulantı, kusma gibi bedensel yakınmalarımda artış olur (EVET) (HAYIR)

İlişki Bağımlılığının Nedenleri

Pek çok ilişki sorununa zemin hazırlayan bağımlı ilişki tarzının sebepleri:

* Aşırı koruyucu, kollayıcı, müdahaleci anne baba tutumları

* Anksiyöz kaygılı ebeveyn tutumları

* İhmalkar ebeveynlik

* Özgüven sorunları, yetersizlik inancı vs

İlişkilerde Bağımlılıktan Bağlılığa: "İlişki Bağımlılığının Üstesinden Gelebilmek"

* İlişkilerde ne gibi bağımlı davranış kalıpları sergilediğinize odaklanmaya çalışın.

* İlişkilerdeki bağımlılığınızın kökenlerini anlamaya çalışın. Ne gibi çocukluk yaşantılarınız oldu? Bağımlı ve yetersiz hissettiğiniz ne gibi anılarınız var?

* İlişki içinde bağımlı olmanın avantaj ve dezavantajlarını yazın.

* İlişkilerde bağımlı tarzınızdan dolayı memnuniyetsiz olduğunuz ve değiştirmek istediğiniz şeylerin listesini çıkarın.

* Kendinizi cesaretlendirin ve yaşamınızda kaygılarınızdan dolayı yapmaktan kaçındığınız şeylerin üzerine gitmeye çalışın. Her başarınız için kendinizi ödüllendirin.

* Kendinize yavaş yavaş da olsa partnerinizden ya da bağımlı olduğunuz kişiden ayrı hobi, sosyal faaliyetler bulun. Haftada 1-2 bile olsa bağımlı olduğunuz kişiden farklı bir ortam ve kişilerle vakit geçirin.

* Kaygılandığınız zaman aklınıza gelen düşünceleri saptamaya çalışın ve onları sorgulayın. Gerçekten düşündüğünüz kadar kötü mü?

* Yaşamınızda yeni sorumluluklar alın, ne kadar kaygılı hissetseniz de vazgeçmeyin. * İlişkide kendinizi daha çok ortaya koyun, atılgan olun. İstek, ihtiyaç ve duygularınızı daha sık dile getirin.

* Hoşlanmadığınız şeylere daha fazla "HAYIR" deyin.

* Yardım istemeden yapabildiğiniz işlerin sayısını artırın.

* Üstesinden gelemediğiniz bir durumda uzman desteği alın.

"Bağlı hisseden biri, yaşamındaki kişi olmadan da yapabileceğini bilerek ona sevgiyle bağlanır. Birine bağımlı olansa yaşamındaki kişi olmadan yapamayacağını sanarak korkuyla yapışır. Bağımlı ilişkide korku, sevginin yerini alır."