Unutkanlık ve Füj

Unutkanlık şimdi ile geçmiş arasında bağlantı kuramama durumudur. Füj ise bireyin ait olduğu çevreden ansızın kaçarak temel becerileri hariç geçmişini, kim olduğunu unutarak başka bir yerde yeni bir hayata başlaması durumudur ve geçici olabilir. Unutkanlık beynin organik patolojisi ile ilgili olabilir buna rağmen kaygı ve endişe de unutkanlık ve füje sebep olabilir. Unutkanlık ve füj Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından tanınan iki dissosiyatif bozukluktur. Dissosiyatif bozukluk, bireyin kimliği, çevresi, yaşamı, insan ilişkileri ve kendisine ait benzeri bilgilerin bütünlüğünü kaybetmesi durumudur.

 UNUTKANLIK ÇEŞİTLERİ

Psikolojide disosiyatif unutkanlık için psikojenik amnesia terimi de kullanılır. Psikojenik veya dissosiyatif unutkanlık genellikle bireyin travmatik bir olay veya aşırı derecede stres yaşaması ile olur. Psikojenik veya dissosiyatif unutkanlığın 4 çeşidi vardır. Birincisi, lokal unutkanlıktır; bireyin belirli bir olay hakkında hiçbir bilgiyi hatırlamama durumudur. Genellikle travmatik bir olaydan sonra görülen çeşidi de budur. İkincisi, seçici unutkanlıktır; birey bir olayın bazı yerlerini bazı süreler boyunca unutur. Üçüncüsü genellenmiş unutkanlıktır ve birey yaşam kendi küsünü hatırlamaz, nadir görülür. Dördüncüsü ise birey geçmişinde özel bir olayı hatırlar fakat bu olaydan başka her şeyi unutur ve sıklıkla görülen çeşidi budur. 

UNUTKANLIK VE FÜJ TEŞHİSİ 

Bu dissosiyatif bozuklukların yaygınlığına ilişkin verileri güvenilir bir şekilde rapor etmek zordur ancak kadınlarda teşhis edilen dissosiyatif bozuklukların erkeklere oranla beş kat olduğu bilinmektedir. Teşhiste hastada dikkate alınan en önemli belirti bireyin temel becerilerini yerine getirirken geçmişteki olaylarla şimdiki zaman arasında bağlantı kuramamasıdır. Dissosiyatif füjde ise bireyin ansızın evden kaçma durumu vardır. Bu kaçma eylemi ile birlikte birey geçmişine ait bilgileri hatırlamaz. Bu durum günler, haftalar hatta yıllarca sürebilir. Ayrıca teşhis konurken bireyin öyküsü de dinlenir. Kafa travması, karbon monoksit zehirlenmesi ve herpes ensefaliti gibi durumlar tetikleyici faktörlerdir.

 UNUTKANLIK ve FÜJDE OLASI SEBEPLER

 Normal dissosiyatif unutkanlık ve füj sebepleri patolojik unutkanlık ve füj sebeplerinden farklıdır. Normal dissosiyatif unutkanlık ve füj genellikle yangın, patlama, savaş, sivil afetler ve benzeri durumlarda oluşurken patolojik unutkanlık ve füj bireyler travmatik bir olay yaşadıklarında veya ciddi bir strese maruz kaldıklarında oluşur. Ayrıca dissosiyatif bozukluklar, sosyal tutum ve kültürel normlara da bağlıdır ve sosyokültürel faktörlerden etkilendiği bilinmektedir. 

UNUTKANLIK ve FÜJ TEDAVİSİ

 Dissosiyatif bozukluklar genellikle stresle baş etme öğrenildiğinde kendiliğinden kaybolur. Birey stresle baş edemediği dönemlerde hastaneye yatırılır ve kendisini endişelendirecek faktörlerden uzak tutulur. Unutkanlıkta ilaçla tedavide sodyum amital kullanılmaktadır. Hipnoz yöntemi de unutkanlığın getirirken geçmişteki olaylarla şimdiki zaman arasında bağlantı kuramamasıdır. Dissosiyatif füjde ise bireyin ansızın evden kaçma durumu vardır. Bu kaçma eylemi ile birlikte birey geçmişine ait bilgileri hatırlamaz. Bu durum günler, haftalar hatta yıllarca sürebilir. Ayrıca teşhis konurken bireyin öyküsü de dinlenir. Kafa travması, karbon monoksit zehirlenmesi ve herpes ensefaliti gibi durumlar tetikleyici faktörlerdir.